X Artystyczne Konfrontacje Esperanckie “Arkones”
odbyły się w Poznaniu w Osiedlowym Domu Kultury “Orbita”, w dniach: 18-20.10.1991r.
Uczestnicy z Niemiec, ZSRR i Polski, łącznie prawie 100 osób, zakwaterowani byli w Hotelu Naramowice oraz w Zespole Szkół na osiedlu Łokietka w Poznaniu.
Organizatorami byli :
-Esperancki Ośrodek Kultury“Orbita”,
-Studencki Klub Esperanto RO ZSP-Poznań,
-Ogólnopolski Komitet Studenckich Kół Esperanckich,
-Polski Związek Esperantystów Oddział w Poznaniu,
-Kultura Esperanto Fondaĵo-Poznań
Komitet Organizacyjny:
Paweł Janowczyk, Zbigniew Kornicki, Elżbieta Malik, Alicja Lech.
Z okazji dziesiątego Arkonesu odbyło się uroczyste, otwarte spotkanie Esperanckiego Ośrodka Kultury “Orbita”. Atrakcję stanowił ogromny i pyszny tort z jubileuszowymi dekoracjami. Organizatorzy również częstowali uczestników tradycyjnym trunkiem polskim – miodem pitnym, co na następnych Arkonesach stało się tradycją wieczorów miodowych. Spotkanie zakończyło się wieczorem muzycznym, w którego trakcie prezentowali się uczestnicy z 20-osobowej grupy rosyjskiej(Iwanowo/Moskwa/Smoleńsk), której przewodniczył Walentin Seguru. Całość zakończyła się zabawą-dyskoteką.
Był to pierwszy Arkones , na którym Ryszard Tomaszewski- szef Klubu Filmowego ODK “Orbita” nakręcił techniką wideo film zawierający fragnenty programu, otwarcie księgarni oraz wywiady z uczestnikami i organizatorami festiwalu.
Spektakle i występy sceniczne :
-“Mozart” – spektakl w wykonaniu Jerzego Fornala, aktora Teatru na Woli w Warszawie,
-“Signaloj” – spektakl według “Antaŭ vendejo de la juvelisto”(“Przed sklepem jubilera”) Karola Wojtyły w opracowaniu i wykonaniu Jadwigi Gibczyńskiej, znanej aktorki krakowskiej. Tłumaczenie Tyburcjusz Tyblewski i Ksiądz Jan Kos ????.
-“Ĉu la nepoj nin benos ?” Gudruna Pausewanga, na podstawie opowiadania“La lastaj infanoj de Oldrovalo”, w tłumaczeniu na esperanto Joachima Giessnera – spektakl w wykonaniu Jadwigi Gibczyńskiej ????.
-występ zespołu dziecięcego (Kostrzyn Wlkp) w składzie Anna Przekazińska, Marta,Magdalena i Jadwiga Serafin, Sylwia Jaworska, Malwina Kłusek, pod kierownictwem Urszuli Piątek.
-występ piosenkarski Izabeli Nowakowskiej i Joanny Wróblewskiej , z akompaniamentem Waldemara Nowakowskiego z MDK-u w Koszalinie,
-koncert fortepianowy Eugeniusza Jasielskiego prowadzony przez Bogusława Duszyńskiego (Poznań),
-spotkanie z poetką Jadwigą Badowską-Muszyńską i prezentacja jej wierszy w języku esperanto.
Prelekcje w ramach seminarium “Kultura diverseco fonto de kunekzisto aŭ fonto de konflikto?” wygłosili:
-Wojciech Usakiewicz “Kultura diverseco fonto de kunekzisto aŭ fonto de konflikto?”,
-Antoni Golonka “Pri perspektivoj de Esperanto”, “Venka vojo de Esperanto”,
-Paweł Janowczyk,
-Zbigniewe Kornicki,
-Elizabeth Schwartzer,
-Lech Kosieniak ???
-Jarosław Parzyszek,
-Jerzy Rządzki,
-Lidia Ligęza.
Wystawy:
-grafiki Janusza Andrasz z Kluczborka ,
-rysunku Jacaka Gałczyńskiego (mieszka i tworzy we Włoszech),
-prasy esperanckiej przygotowaną przez Krzysztofa Śliwińskiego -archiwistę ZG PZE w Warszawie.
W piątek o godz. 17 00 (18.10.1991) Koziegłowach (sypialnia Poznania) uczestnicy wzięli udział w otwarciu Księgarni, w której sprzedawane będą m.in. wydawnictwa esperanckie. Spotkanie odbyło się przy świecach bo przed otwarciem wyłączono prąd na całym osiedlu.
Wśród uczestników byli m.in. Tadeusz Chrobak, Oksana Gołowina, Marek Andrzejewski, Beata Machowska, Wiesław Skoczylas, Jarosław Parzyszek, Adam Cholewiński , Jarosław Miklasz , Halina Oleszek, Zbigniew Konieczny, Jerzy Konieczny, Władysław Turek, Andrzej Białas, Mirosław Staszak, Krzysztof Łobacz, Andrzej Broda, Eŭgenio Kammerloch (Krasnojarsk),Luna Karpunina (Duŝambe, Taĝikio), Edlyn Teske(Berlin), Nils Brinkviann(Berlin), Werner Breitung(Berlin), Urszula Piasecka, Krzysztof Tomczak.
Festiwal w 1991 roku był ostatnim, który odbył się w Osiedlowym Domu Kultury “Orbita”. Nastał czas zmian. Do władzy również w samorządach, spółdzielniach mieszkaniowych i radach osiedli weszli działacze Komitetów Obywatelskich i “Solidarności”, którzy zlikwidowali niedochodowe formy działalności. Pozostał kurs prawa jazdy, języki itp a połowę domu kultury zajęła administracja nowej spółdzielni. Ewentualna nowa lokalizacja wiązała się ze znacznie większymi kosztami a to w okresie transformacji było nie do przyjęcia dla uczestników. Musiała się zmienić formuła organizacyjna i zacząć obowiązywać nowe zasady finansowania imprezy.Ważne było również, że dotychczasowi uczestnicy a przede wszystkim organizatorzy otworzyli swoje prywatne przedsiębiorstwa i “biznesy”, co pochłonęło ich bez reszty. Do organizacji Arkonesu powrócono dopiero w roku 1995.
Warto więc dodać kilka uwag o pierwszych dziesięciu Arkonesach i zwrócić uwagę na to czym się różniły od następnych.
1. Program nieoficjalny był równie ważny jak ten wydrukowany. Może nawet ważniejszy. Świetna zabawa, spotkania towarzyskie, ale też niekończące się dyskusje o esperancie i ruchu esperanckim. Dla wielu program oficjalny stanowił jedynie miłe uzupełnienie.
2. Zdecydowana większość uczestników pochodziła z Polski. Obcokrajowcy byli nieliczni. (Sytuacja ulegnie dopiero znianie pod koniec lat dziewięćdziesiatych, po zniesieniu wiz, wprowadzeniu tanich połączeń, najpierw autobusowych, potem lotniczch. Przyjazd z drugiego końca Europy na kilka dni do Poznania stanie się czymś normalnym). Zatem uczestnicy między sobą posługiwali się głównie językiem polskim a esperanto było jedynie językiem spektakli i prelekcji. Również większość druków i programów była po polsku.
3. Konfrontacje były w zasadzie imprezą w 90 % młodzieżową , organizowaną przez młodych i skierowaną do Polskiej Młodzieży Esperanckiej, Ogólnopolskiego Komitetu Studenckich Kół Esperanckich, esperanckich klubów i kół studenckich w Poznaniu, EOK“Orbita” i TEJO. Średnią wieku “zawyżali” niektórzy występujący prelegencki i artyści oraz publika z Poznania (Niektórzy działacze PZE z Poznania w początkowej fazie konsekwentnie bojkotowali Arkones).
4.Lokalizacja to Osiedlowy Dom Kultury “Orbita” (Os. Kosmonautów 118) i odległa o kilkaset metrów “Orbitka” (Esperancki Ośrodek Kultury).W “Orbicie” arkonesy odbyły sie dziesięć razy . Wszystko odbywało się w jednym miejscu. Duża sala i kilka mniejszych. Kotizo(opłata) obejmowała program (i materiały) zakwaterowanie (nie zawsze w okolicy t.j. w hotelu Naramowice) oraz wyżywienie: obiad i kolację ( w bistro “Orbita”, lub w okolicy : bar szbkiej obsługi “Bajkał”, bar mleczny “Bajkał”, bistro w zabudowaniach “Drewbudu”, restauracja Hotelu “Naramowice” i mordownia na ulicy Żytniej). Uczestnicy po przyjeździe cały dzień pozostawali na miejscu. Pierwsze arkonesy odbywały się zawsze pod koniec października, kiedy studenci znajdowali pierwszy swobodny oddech po powrocie z zagranicznych, wakacyjnych wojaży i po “zainstalowaniu się “ w akademikach.
5.Brak nagrań ( audio i wideo) programu poza nielicznymi wyjątkami. Jest trochę zdjęć. Uczestników tamtych “zdarzeń” prosimy o weryfikację i uzupełnienie naszej dokumentacji.